HARDERWIJK - Op de sokkel van de Würzburg Riese-radar wordt dit najaar een monument onthuld, waarin verhalen uit de tijd van de bezetting zijn verwerkt. Dit monument, ‘De Radar’ genoemd, werd in opdracht van The Vanneau Foundation ontwikkeld en bevindt zich in de Natuurtuin van Harderwijk, op de voormalige Duitse radarstelling ‘Stellung Hase’.

De vele Duitse radarstellingen in Nederland waren cruciaal voor de verdediging van de Duitse steden tegen geallieerde luchtaanvallen.

Harderwijk was een ideale locatie voor een radarstelling, omdat het IJsselmeer een minimaal aantal verstoringen opleverde voor de radars. Het terrein van de Stellung was circa 46 hectare groot en werd omringd door prikkeldraad, loopgraven en geschutstellingen.

Stellung Hase gebruikte vanaf 1943 de nieuwe radarprocedure ‘Himmelbett Verfahren’. Hiervoor werden onder andere twee radiotorens toegevoegd aan de radarstelling. De radars stuurden een signaal uit en wachtten op de echo om berekeningen uit te voeren over de locatie van het vijandelijke toestel. De radiotorens, ook wel Y-peilers genoemd, zorgden voor het contact tussen de Stellung en de Duitse jachtvliegtuigen die de vijandelijke toestellen moesten onderscheppen.

Toen in 2019 de restanten van deze Y-peilers werden gevonden tijdens de aanleg van het Crescentpark, ontstond er vanuit verschillende hoeken interesse voor Stellung Hase.

Bij de grote betonnen sokkel in de Natuurtuin vertelde een nieuw informatiebord over de bijzondere geschiedenis van Stellung Hase en de Würzburg Riese-radar. Hiermee ontstond bij de medewerkers van de Natuurtuin het idee om iets met deze sokkel te doen. In opdracht van de gemeente zijn architect Victor Schölvink en vormgever Marcel van den Broek gaan nadenken over een nieuwe functie voor het object. Een monument dat de geschiedenis van Harderwijk tijdens de oorlogsjaren vertelt, was het resultaat.

Het idee sprak ook The Vanneau Foundation aan, die het plan adopteerde en opdracht heeft gegeven voor de uitvoering. De stichting heeft het plan gefinancieerd en heeft zich daarnaast beziggehouden met de inhoud van de verhalen. Ook historicus Liek Mulder heeft de stichting van historische feiten voorzien, waarna een lange periode van bronnenonderzoek, interviews en het bepalen van de juiste teksten volgde.

Eindelijk is het dan zover: De Radar wordt deze maand geplaatst en zal op donderdag 3 oktober om 16:30 uur onthuld worden in het bijzijn van betrokkenen, nabestaanden en geïnteresseerden.